KONPETENTZIA DIGITALA

    Konpetentzia digitalari buruzko bi bideo aurkeztuko dizkizuet, alfabetizazio digitalari buruzkoak hain zuzen. Hala ere, ikuspuntu desberdina dute, beraz, hausnarketarako baliogarriak izatea espero dut.                

  

Aurkeztutako bi bideoak konparatuz....

"Multimedia Literacy Digital Story" izeneko bideoan teknologia berriek, konpetentzia digitalak hain zuzen, hezkuntza arloan ahalbidetu duen aldaketari egiten dio erreferentzia. Horretarako bi egoera aurkezten dizkigu; alde batetik, teknologia berriak existitu aurretik eskolan zeuden ikasleen ametsak plazaratzen ditu: Greziako tenpluak aztertzea gustatuko litzaidake...;ilargira bidaiatzea gustatuko litzaidake...;benetako dinosaurioa ezagutzea ondo legoke... Bestetik, gaur egungo egoera azaltzen du konparaketa bat eginez; gaur egungo umeak amets egiten dute baina, amets horiek gure errealitatearen parte izan daitezke teknologia berriei esker. Izan ere, aipatutako gauzak ikusi daitezke, aztertu daitezke eta esperientzia berriak bizitzeko aukera daukagu.

Bigarren bideoan, berriz, hezkuntza arloan eman diren aldaketei egiten die erreferentzia Tiscar Larak, Madrileko Carlos III Unibertsitateko irakasleak, baina denboran zehar eman diren aldaketei baino, gaur egungo egoerari buruz hitz egiten du honek; alfabetizazio digital kritikoaren beharrari hain zuzen. Irakasle honek idazmen eta irakurmen digitalaren garrantzia azpimarratzen du ikuspuntu kritikoa abiapuntutzat harturik, sarean dagoen informazioa interpretatzen ikasi behar dugulako. Konpetentzia digitala ez da bakarrik tresnak erabiltzea, askoz ere kontzeptu zabalagoa da. Informazioaren kontsumitzaile gisa, argi izan behar dugu zer bilatu nahi dugun, zer behar dugun, nola eta non bilatu jakin behar dugu, nork sortu duen jakin behar dugu eta aztertu beharko dugu, informazio hori interpretatu ahal izateko. Informazioaren ekoizle gisa, berriz, komunikatzen eta gure ikuspuntuak azaltzeko gai izan beharko ginateke eta hori eskolaren eginkizuna da. Gainera, teknologia berrien "atzean" dagoenari buruzko hausnarketa egitera bultzatzen gaitu, kultura digitala bere osotasunean ulertzeko eta honetan parte hartzeko asmoz. Beraz, eskolak kultura digital honen partaide izateko, bertako ezagutzak konpartitzen hasi beharko dira inongo berdurrik gabe.

Laburbilduz...bi bideo hauetan, konpetentzia digitalaren garratzia azpimarratzen da, teknologia berriek eskaintzen dizkiguten aukerak ahalik eta hoberen aprobetxatzeko asmoz. Hala ere, lehenengoak lehen eta oraingo ikasleen ametsak alderatzen ditu, lehen eta gaur egungo aukerak alderatuz eta konpetentzia digitalaren kontzeptu mugatua plazaratuz; informazioa jasotzeko, teknologia berrien kontsumitzailea gara. Bigarrenak, berriz, alfabetizazio digitalaren kritikotasunari ematen dio garrantzia kultura digitala ulertu eta bertan parte hartu ahal izateko. Hau da, konpetentzia digitala askoz ere modu zabalagoan azaltzen du, teknologia berrien erabiltzaileak ekoizle gisa ulertuz, ezagutza soziala eratu ahal izateko.

...ESKOLA 2.0 ETA ARBELA DIGITALAK...

 

"Programas Escuela 2.0 y Pizarra Digital: un paradigma de mercantilizacion del sistema educativo a traves de las TICs"

José Luis MURILLO GARCIA

ESKOLA 2.0 ETA ARBELA DIGITALAK

 

 

2009-2010 ikasturtearen hasieran, Hezkuntza sailaren eta multinazional eta editorial batzuen artean zenbait batzar egin ondoren, "eskola 2.0" programa onartu zen. Programa honen helburu bakarra teknologia berriak erabiltzeko azpiegiturak egitea eta teknologia eskoletara eramatea da, multinazionalei eta editorialei produktu berriak egiteko aukera eskainiz, hauen etekin ekonomikoak bermatuz eta inolako planteamendu pedagogikorik kontua hartu barik. Hezkuntza proiektu bat izan arren, ez dituzte irakasle, ikasle edota gurasoen iritziak kontuan izan, beraz, eskola 2.0 programaren bidez ezinezkoa da gure hezkuntza sistemak dituen arazoak konpontzea, ez baitu inolako hezkuntza eredurik aurkezten bizi garen "gizarte digitalerako". Gainera, ez die aurre egiten gure ikasleek dituzten irakurmen eta matematika arazoei, ezta porrot eskolarrari eta gure irakasleen formakuntza eskasari ere. Izan ere, egitasmo honek pedagogian baino, teknologia berrietan eta etekin ekonomikoetan jartzen du indarra, irakasleen parte hartzea, formakuntza maila, eskolen beharrizanak edota proposamen didaktikoak bazertuz.

"Eskola 2.0" egitasmoa ez da orain dela urtebete sortu, 2003. urtean Aragoin martxan jarritako "Pizarra digital" programa da horren aitzindari. Bertan, tabletPC eta proiektoreak ipini ziren geletan, teknologia berriak erabiltzen zituzten irakasleen esperientzia eta iritziak kontuan izan gabe. Irakasle askoren iritziz gobernuak diru publikoa bota zuen interes ekonomiko pribatuen alde. Gainera, programa hau sustatzeko tegnologia berriei buruzko mito asko erabili ziren eta egin diren ikerketek argi adierazten dute emaitza akademikoak berdinak direla. Hau da, egitasmo berri horrek ez zuela eraginik izan hezkuntza arloan.

Aragoiko proiektu hau ezagututa eta "eskola 2.0" horren antzekoa dela ikusita, eskola eta irakasle askok ez daude ados proiektua aurrera eramatearekin ez baitaukate aukera teknologia berriak beren errealiatera egokitzeko. Hala ere, honek ez du esan nahi teknologia berriak eskolan erabiltzearen aurka daudenik. Izan ere, hauek erabiltzearen alde daude eta irakaskuntza-ikaskuntza prozesurako tresna aberatsak direla diote baina guzti horren atzetik estrategia pedagogikoak eta metodologia aldaketak egon behar dira.

Beraz, bizi garen gizarte digital honetan argi dago hezkuntza sistemak erreminta digitalak erabili behar dituela baina horretarako "eskola 2.0" bezalako proiektuen helburua ezin da ekonomikoa izan. Hauek aukerak eman behar lituzkete ezagutzarekiko baloreak aldatzeko, ikaskuntza prozesurako, metodologiarako eta baliabide eta materialak konpartitzeko, hezkuntza arloan lan egiten dutenen iritziak eta esperientziak kontua izanda.

Bizi garen informazioaren gizartetik ezagutzaren gizartera pasatzeko eskola 2.0 proiektua aukera ezin hobea izango litzateke. Argi dago arbela digitalak edota ordenagailuak gela batean egoteak ez duela ezertarako balio eta ez duela ikasleen gaitasunik inplikatzen. Konpetentzia digitala garatzeko alfabetizazio digitala  beharrezkoa, hau da, informazio digitala kontsumitu eta ekoiztu ahal izateko trebetasuna, eta horretarako, arestian aipatu dugun moduan   ikaskuntza-irakaskuntza prozesua aldatu edo hobeto esanda berriztu beharko da.

BloGeN ApLikaZiO DidAkTikOak

Teknologia Berriko klasean irakasleak blogak dituzten aplikazio didaktikoak zeintzuk ziren galdetu zuenean, ikasle gehienok ez genuen jakin zer esan baina apurka apurka hauek hezkuntzan izan ditzaketen abantalil batzuk atera ziren. Horien artean, ikasleen lan autonomoa ahalbidetzen dutela, ezagutzak, ideiak, esperientziak...elkartrukatzeko balio dutela, informazioa biltzeko tresna dela... Zenbait blog didaktiko ikusi ondoren, errazago ikusi ditut blogaren aplikazio didaktikoak.

Hasteko, aipatu behar dugu blog mota desberdinak daudela: eskolakoa, klasekoa, irakasleena, ikasleena...eta bakoitzak funtzio/helburu desberdinak dituela. Hala ere, hauek dira blogak (edozein dela mota) eskolan erabiltzearen arrazoi edota abantail batzuk: sortzeko eta erabiltzeko errazak dira; informazioa kudeatzeko tresna egokiak dira eta diskurtsoa antolatzea exijitzen dute; interaktiboak direnez, ezagutzaren eraketa indibidualaz gain, eraketa soziala ahalbidetzen dute; informazio iturri dira eta gainera, beste informazio iturri batzuekin (web orrialdeekin) loturak eskaintzeko aukera dago; ikasleeak informazio horren kontsumitzaile eta ekoizle bihurtuko dira, parte-hartzea bultzatuz.

Beraz, blogak eskaintzen dizkigun abantaila hauetaz baliatzeko, Interneteko informazioa aukeratzen eta kudeatzen ikasi beharko dugu, gelako metodologia eta ebaluazioa aldatuz.

ETEN DIGITALA

Eten digitala eta hezkuntzari buruzko artikulu bat irakurri nahi baduzue, artikuluaren izenburuan klik egin....
           Reflexiones sobre la brecha digital y educacion

REFLEXIONES SOBRE LA BRECHA DIGITAL Y LA EDUCACION

Julio Cabero Almenara, Universidad de Sevilla

Eten digitala zer den azaltzen hasi aurretik, autoreak argi usten du eten digitala ez dela fenomeno berria, adin, genero, egoera ekonomikoa edo ikuspuntu kulturalaren arabera teknologiaren erabileratik baztertuta egon diren komunitateak egon baitira. Gainera, teknologia berriak formakuntzan erabiltzearen inguruan dagoen mito nagusiena ("Modelo democrático de educación, que facilita el acceso a la misma a todas las personas. Formación/educación para todos") zalantzan ipintzen du, mundu guztiak ez daukalako Internet erabiltzeko aukera eta horrek komunitate batzuk baztertzen dituelako, mitoaren kontrako efektua sorraraziz. Une hau da eten digitalaren fenomenoa agertzen den unea.

Baina, zeri deitzen diogu eten digitala? Modu sinple batean azalduta, sarean sartzeko aukera duten pertsonen, erakundeen, gizarteen edo herrialdeen eta ezin dutenen artean sortzen den ezberdintasunari deritzo. Hau da, teknologia berriei esker informaziora, ezagutzara eta hezkuntzara sartzeko posibilitateen arabera sortzen den desberdintasuna da. Ondorioz, komunitate batzuk garapen ekonomiko,sozial eta giza garapenetik baztertuta daude, horretarako aukera ez baitute. Hala ere, desberdintasun hau aldakorra da komunitate batetik bestera eta eten digitala izateaz gain, eten soziala ere bada, teknologia gizarte inklusio elementua izan beharrean exklusio elementua bihurtu delako. Beraz, ezin dugu eten digitalaz hitz egin, eten mota desberdinak daudelako: ekonomikoa, politikoa, hezkuntza etena, belaunaldikoa, genero etena, hizkuntzakoa, irakasle-ikasle etena eta eten psikologikoa.

Gaur egun, munduko aberastasuna, herrialdeen arteko harreman internazionalak eta teknologiaren erabilera inoiz baino handiagoak dira baina aldi berean, herrialde aberatsen eta pobreen arteko banaketa gero eta handiagoa da. Hau da, mundu mailan interneten hazkundea ematen den bitartean, herrialdeen arteko banaketa areagotzen ari da eta argi dago banaketa hau maila ekonomikoaren araberakoa dela egin diren ikerketetan oinarrituz. Fenomeno hau eten ekonomiko da eta honek, klase sozial berria agertzea eragin du, "baztertuena" hain zuzen. Gainera, autoreak aipatzen duen moduan, teknologia berriak ez dira denon eskura egongo, ekonomia global batean, hauek elementu  estrategiakoak direlako lehiakortasunean oinarritzen den mundu honetan.

Tekonogia berriak politikan ere eragina dute, eten politikoa sortuz. Izan ere, arazoak konpontzeko hauek eskaintzen dizkiguten aukerak anitzak dira. Beraz, hauek eskuragarri ez izatekotan, ez dago arazoak konpontzerik eta berriz ere, komunitate batzuen bazterketa gertatzen da.

Hezkuntza etenak ere eragina dauka eten digitalean. Hau da, teknologia berriak erabiltzeko formakuntza jaso ez duenek (alfabetizazio digitala jaso ez dutenek), sarean sartzeko aukera izan arren, ez diote etekinik aterako teknologia berrien erabilerari. Horregatik esaten da etorkizuneko herritarrek alfabetizazio digitala jaso behar dutela, Interneteko informazioa kudeatzeko,sistema eta kode desberdinak erabiltzeko, teknologia desberdinekin lan egiteko eta informazioa ekoizteko konpetentziak garatuz. Gainera, irakaskuntza- ikaskuntza prozesuetan gero eta garrantzia handiagoa dute teknologia berriek.

Hizkuntza etenak, sarean nagusitasuna duen hizkuntzari (kasu honetan ingelesari) egiten dio erreferentzia. Izan ere, web orrialde berrienak, eguneratuenak, edota zientzia orrialde interesgarrienak hizkuntza horretan daude. Hala ere, honen eragin garrantzitsuena ez da hizkuntza bat edo beste erabiltzea, baizik eta, honek transmititzen duen ikuspegia edota modelo kulturala.

Belaunaldi etenak eta irakasle-ikasle etenak harreman estua daukate. Egin diren ikerketak argi adierazten dute gazteak direla teknologia berriak gehien erabiltzen dituztenak, helduek gizarte postindustrialeko teknologiak erabiltzen dituzten bitartean.  Egoera honek eragina dauka teknologia berriak eskolan erabiltzen direnean. Izan ere, ikasle askoz irakasleak baino hobeto menperatzen dituzte teknologia berriak eta egoera horren aurrean irakasleriaren motibazio falta nabaria da, irakasle-ikasle harremanak aldatuz. Gainera, honek teknologia berriek eskaintzen dizkiguten aukerak alferrik galtzea eragiten du.

Generoaren ondorioz sortutako etena ere badago. Gure gizartean dagoen genero desberdintasuna teknologia berrien erabileran ere ikus dezakegu, gizonezkoek askoz gehiago erabiltzen baitituzte emakumezkoak baino. Hala ere, kulturaren araberakoa izango da, mendebaldeko gizartean badirudielako banaketa hori gero eta txikiago dela.

Azkenik, eten psikologiko edo fisikoa daukagu. Teknologia berriak erabiltzeko aukerak eten digitala areagotzen dute. Nahiz eta eskola gehienetan teknologia berrien erabilera sustatu, badago hauek erabiltzeko zailtasun handiak dituztenak, beharrizan bereziak dituztenak hain zuzen. Beraz, pertsona hauek ere "baztertuta" gelditzen dira.

Egoera honen aurrean, zer egin dezake eskolak? Argi dago ez dela erraz konpontzen den arazoa, faktore desberdinak nahasten direlako, besteak beste, ekonomikoak, giza eskubideak, politikoak, sozialak, pentsaera desberdinak eta ideologikoak. Gainera, ez da nahikoa azpiegiturak egin, hobetu eta hedatzearekin. Horregatik hezkuntza arlotik, irakasleriaren formakuntza hobetu, ikerketa sustatu, industriaren eta hezkuntzaren hurbilketa bultzatu eta parte-hartzea sustatu beharko litzateke. Hala ere, hori bultzatzea bezain garrantzitsua da alfabetizazio digitala ematea (ikasle zein irakasleetan) teknologia berrien aukerak ondo aprobetxatzeko, hezkuntza premia bereziak dituzten ikasleak ahaztu barik.

Artikulu hau irakurri aurretik eten digitalari buruz zer edo zer entzunda nuen baina ez nuke inola ere ez horrelako errealitate hau imajinatuko. Hain modan dauden teknologia berriak beren alde negatiboak dituztela argi neukan baina ez hain larriak zirelarik. Egoera horrelakoa dela jakinda, teknologia berrien inguruan hitz egiten dugunean eten digitala eta honen inguruan dauden gainerako etenak komentatu behako genituzkeela uste dut, gauzak aldatzeko ez bada ere, errealitatea ezagutzeko. Beraz, "komunitate baztertu" gehiago sor ez daitezen, eskola eremutik arazo hau konpontzen saiatu beharko gara ahal dugun neurrian.

Iritzi pertsonalari dagokionez, argi daukat garrantzia gehiegi ematen zaiela teknologia berriei gaur egungo gizartean eta beraz, oraindik ez direla ikusi benetako ondorioak. Hauetako asko, positiboak izango dira, baina beste asko negatiboak izango direla uste dut. Hortaz, bakoitzak gai honi buruz hausnarketa egin behako lukeela uste dut eta horren arabera jardun.

MARKESINA

Kaixo, markesina ipintzeko saiakera bat besterik ez da...